معرفی برنامه
نیازمندیهای تکمیل
این برنامه شناختی و مهارتی بوده و شامل نظریهها، کیت حکمرانی و آشنایی کامل با سازوکارها، برنامهها و راهبری کشور در سطح متوسط است.
مخاطبان
مخاطبان این برنامه عبارتند از
- کارشناسان (درون و بیرون از سازمانهای حاکمیتی)
- مسئولان در سازمانهای حاکمیتی
- فعالان مدنی
دستاورهای مورد انتظار
یادگیرندگان پس از گذراندن این برنامه، چنین تواناییهایی خواهند داشت:
- زمینه (وضیعت و موقعیت) کشور را به خوبی میشناسند.
- مسائل کشور در همه بخشها (مانند اقتصاد، فرهنگ، سیاست، شهرسازی، سلامت و ...) را به درستی تشخیص میدهند.
- مسائل را به درستی تحلیل کرده و ریشهها و نمودهای (عوارض) را تشخیص میدهند.
- با سازوکارها، برنامهها و راهبری کشور به طور دقیق و عمیق آشنا می شوند.
- ارزشها، معیارها، اهداف، راهبردهای مطلوب را به خوبی میفهمند.
- در موضوعات کشور صاحبنظر شده و تحلیلهای نادرست و درست را تشخیص میدهند.
- با همه رشتههای علمی متعارف در موضوع جامعه (مانند اقتصاد، جامعهشناسی، حقوق، علوم سیاسی، مدیریت) آشنا شده و دانش یکپارچهای درباره ابعاد و اجزای جامعه کسب میکنند.
- به همه مباحث حکمرانی از ایده تا عمل تسلط پیدا میکنند.
- بینش (پارادایم) کامل و دقیقی درباره حکمرانی و همه موضوعات مرتبط با حکمرانی کسب میکنند.
دورهها (درسها)
دورههای (درسهای) برنامه یادگیری مبانی حکمرانی در جدول زیر معرفی شدهاند.
| شناسه | دوره | محتوای دوره | واحد | نقش | سطح پیچیدگی |
| 1101 | نظریههای پایه - 1 | نظریه هستی، نظریه شیء، نظریه الگوی علی، نظریه رهیافت | 10 | پایه | مقدماتی |
| 1102 | نظریههای پایه - 2 | نظریه رفتار انسان، نظریه سامانههای انسانی، نظریه گسترش تأثیرات در سامانههای انسانی، نظریه تنظیم رفتار در سامانههای انسانی | 10 | پایه | مقدماتی |
| 1103 | تدبر در قرآن | آشنایی با هستانشناسی قرآن کریم، مرور همه آیات | 10 | پایه | مقدماتی |
| 1104 | کیت حکمرانی - چارچوبها | چارچوب حکمرانی، چارچوب طراحی سازوکار، چارچوب تدوین قواعد، چارچوب پایش، چارچوب برنامهریزی، چارچوب اجرا، چارچوب سازمان | 18 | تخصصی | متوسط |
| 1105 | کیت حکمرانی - کتابخانهها، وازهنامه، اصطلاحنامه، نرمافزارها | شاخصها، حسابهای ملی، تراز پرداختها، ترازنامه انرژی، ترازنامه منابع طبیعی، طبقهبندیها (آیسیک، اچ اس، کوفوگ، آیسیدی، دیاسام و ...)، بازبینهها و .... | 10 | تخصصی | متوسط |
| 1106 | سازوکارها -1 | اقتصاد، فرهنگ، اجتماع، علموفناوری | 20 | تخصصی | متوسط |
| 1107 | سازوکارها -2 | سلامت، سرزمین | 20 | تخصصی | متوسط |
| 1108 | سازوکارهای حاکمیت | سازوکارهای سیاسی، معماری سازماندهی ملی، معماری سامانههای نرمافزاری، فناوریهای حکمرانی | 10 | تخصصی | پیشرفته |
| 1109 | قوانین و مقررات | 10 | تخصصی | متوسط | |
| 1110 | برنامهها | 10 | تخصصی | متوسط | |
| 1111 | اطلاعات زمینهای ایران و جهان | وضعیت و موقعیت اقتصاد کلان، زنجیرههای تأمین، فرهنگ، احزاب و گروههای سیاسی، بودجه دولت و ... | 5 | تخصصی | پیشرفته |
| 1112 | راهبری کشور | پایش و تحلیل شاخص های اقتصادی، فرهنگی، علم و فناوری، اجتماعی، سرزمینی، سیاسی | 10 | تخصصی | متوسط |
| 1113 | ایرانشناسی | تاریخ و جغرافیا، اقتصاد، فرهنگ، سیاست، علموفناوری | 5 | پایه | متوسط |
| 1114 | جهانشناسی | تاریخ سیاسی، تمدنها، روندهای علموفناوری، قدرتهای جهانی | 5 | پایه | متوسط |
| 1115 | مدیریت گروه و سازمان | مالی، مشاغل (اونت)، فعالیتها (ای پی کیو سی)، مدیریت پروژه، مدیریت فرایند، مدیریت استعداد و عملکرد | 10 | تخصصی | متوسط |
| 1116 | مدیریت فردی و خانواده | مدیریت زمان شخصی، مدیریت زمان سازمانی، تأمین نیازهای عاطفی و معنوی خانواده، توازن کار و زندگی شخصی، خودمراقبتی | 5 | عمومی | متوسط |
| جمع واحدها | 168 |
دورهها بر اساس عملیات حکمرانی و دانشهای زمینهای مرتیط با فعالیت های حکمرانی طراحی شدهاند. فعالیتهای حکمرانی در 5 لایه قرار میگیرند:
- فرایند آمادهسازی سازههای تنظیم رفتار: در این لایه صرفنظر وضعیت و موقعیت جوامع و کشورها، انواع قطعات و مؤلفههای تنظیم رفتار که بر رفتار عوامل انسانی تأثیر میگذارند، بر اساس ایدهها یا تجربه عملی، آماده میشوند.
- چرخه تحقق سازوکارها: چرخه تحقق سازوکارها با کشف سازوکارهای موجود آغاز شده تا تعریف فعالیتهای استقرار و ارزیابی پیامدها (بعد از اجرا) ادامه یافته و بارها تکرار میشود تا سازوکارها به طور کامل اصلاح شده یا بهتدریج بهبود یابد.
- چرخه برنامهریزی: در چرخه برنامهریزی، «مسائل» شناسایی شده، راهبردهای استقرار سازوکارها، اهدافی که باتوجهبه وضیعت جاری و راهبردها قابل دستیابی هستند و فعالیتهای اجرایی طراحی میشوند.
- راهبری]: راهبری جامعه با استفاده از ابزارها و زیرساختهایی که با استقرار سازوکارها فراهم شده است، انجام میشود.
- فرایند اجرا: بسته عملیات اجرایی که در چرخه برنامهریزی طراحی شده است، در فرایند اجرا، اجرایی میشود. مشخصات کلی عملیات تا سطح پایه در چرخه برنامهریزی طراحی و تعیین میشود، مشخصات تفصیلی عملیات در فرایند اجرا تکمیل و بهروزرسانی میشود. نظارت کلان بر اجرا در لایه راهبری انجام میشود.
علاوه بر دورههایی که کاملا منطبق بر فعالیت های حکمرانی هستند، برنامه شامل این دورهها نیز هست:
- نظریههای پایه: نظریههایی که مبنای عملیات حکمرانی هستند.
- قرآن کریم: تدبر در قرآن و آشنایی با مفاهیم و گزارههای آن برای الهامبخشی و جهتگیری حکمرانی در راستای حکمرانی متعالی ضروری است.
- مدیریت فردی و خانواده: این دوره عمومی بوده و برای تکمیل دانش و مهارت مدیریت شخصی ضرورت دارد.
مشخصههای برنامه عبارتاند از:
- توزیع بار یادگیری: شبکه پیشنیازی دورهها بر اساس توزیع مناسب بار یادگیری در طول برنامه و حفظ و ارتقای انگیزه یادگیرندگان طراحی شده است.
- یادگیری بهموقع: برخی از دورهها دربردارنده محتواهای زمینهای بوده و محتواهایی که کاربردهای محدودی دارند بهصورت دورههای خودآموز و میکرو لرنینگ تدوین شدهاند تا مخاطبان در صورت نیاز و در موقع نیاز از آنها استفاده کنند.
- فعالیتهای جانبی: برنامهها شامل فعالیتهای جانبی (مانند بازدیدها و اردوها) برای تقویت یادگیری و انگیزش دانشجویان هستند.
فرایند ورود به برنامه
فرایند ورود دانشجویان به برنامه به این ترتیب است:
- پیشنیازها: گذراندن دوره آشنایی با مبانی حکمرانی و یکی از دوره های آشنایی با حکمرانی در یک بخش
- پذیرش: معرفی صاحب نظران و یا احراز حداقل شایستگی در مصاحبه
- تطبیق دانش و تجارب قبلی: سطح علمی و اجرای دانشجویان بررسی شده و برای افرادی که صاحبتجربه و دانشهای مرتبط هستند، دورههایی که بیش از 70 درصد اهداف یادگیری آنها پوشش داده شده حذف می شود. برای این افراد دورههای پل برای آغاز از میانه برنامه یادگیری تعیین میشود.
مدت برنامه
برنامه به صورت فشرده در مدت 1 سال و به صورت عادی در مدت 3 سال انجام میشود.
فرایند یادگیری
فرایند یادگیری در هر دوره، بسته به نوع محتوا شامل چنین مراحلی است:
- محتوا دورهها به صورتهای زیر در دسترس دانشجویان قرار میگیرد تا پبش از جلسات آموزشی مطالعه شوند:
- تشریح به زبان ساده: محتوا به زبان ساده و در قالبهایی صوتی و تصویری ارایه میشود
- راهنمای یادگیری: شامل سؤالات پیشمطالعه، هدایت خواندن، واژگان کلیدی، خلاصههای بخشبندی شده، سؤالات بعد از مطالعه، تمرینها و فعالیتهای تکمیلی
- متن اصلی: متن اصلی برای مطالعه به طور عمیق مطالعه میشود.
- محتواهای جانبی: بررسیهای تطبیقی، پرسشهای متداول و نقشههای ذهنی و موردنگاریها برای تحلیل دقیقتر محتوا ارایه میشود.
- جلسات آموزشی
- جلسات آموزش بهصورت حضوری یا مجازی با رویکرد یادگیری معکوس برگزار شده و استاد نقش تسهیلگر و مربی دارد.
- محتوای جلسات آموزشی، مباحثه ساختاریافته درباره درسها و تحلیل تجارب عملی (بر اساس موردنگاری ها، موردکافی ها، ویدئوهای بیان تجربیات و یا حضور مسئولان با تجربه) است.
- یادگیری در عمل
- دانشجویان در بازدید های میدانی با اقشار مختلف مردم و مسئولان تعامل کرده و بدون واسطه زمینهها (وضعیتها و موقعیتها) را درک میکنند.
- دانشجویان در محیط واقعی تحت نظر مربی در عمل آموزش میببینند؛ یا در فضای کار شبیهسازی شده، تصوری دقیق از محیط واقعی بدست میآورند
- پژوهش: دانشجویان پروژه پژوهشی (با روشهایی مانند موردکاوی، مطالعه تطبیقی، الگوسازی و شبیه سازی) انجام میدهند.
- ارزیابی یادگیری: کیفیت یادگیری بر اساس شاخصهای عملکرد در طول دوره و آزمونها ارزیابی میشود.